Lịch sử Budapest

Lịch sử ban đầu

Buda trong thời Trung Cổ, bản khắc gỗ từ Nuremberg Chronicle (1493)

Khu định cư đầu tiên tại lãnh thổ Budapest được xây bởi người Celt[43] trước năm 1 SCN. Sau đó nó bị chiếm bởi người La Mã. Khu định cư La Mã – Aquincum – trở thành thành phố chính của Pannonia Inferior năm 106 SCN.[43] Ban đầu nó là một khu định cư quân sự, và dần dần thành phố phát triển xung quanh đó, khiến nó trở thành trung tâm của cuộc sống thương mại của thành phố. Ngày nay khu vực này tương ứng với quận Óbuda tại Budapest.[65] Người La Mã xây đường, đài vòng, nhà tắm và nhà với sàn được sưởi trong khu quân sự được thành bao quanh này.[66] Thành phố La Mã Aquincum là địa điểm La Mã được bảo tồn tốt nhất tại Hungary. Khu khảo cổ học được biến thành một bảo tàng với các khu vực trong nhà và ngoài trời.[67]

Tộc Magyar dẫn đầu bởi Árpád, bị ép ra khỏi quê hương ban đầu của họ ở phía bắc Bulgaria bởi Tsar Simeon sau Trận Nam Buh, định cư tại vùng lãnh thổ này vào cuối thế kỷ thứ 9 thế chỗ cho những người định cư Bulgaria thành lập ra các thị trấn Buda và Pest,[45][68] và một thế kỷ sau đó chính thức thành lập Vương quốc Hungary.[45] Nghiên cứu đặt nơi cư trú có thể xảy ra của Árpáds là một nơi đầu tiên của quyền lực trung tâm gần những gì sau này trở thành Budapest.[69] Sự xâm lược của người Tatar trong thế kỷ 13 nhanh chóng chứng minh rằng rất khó để xây dựng phòng thủ trên một đồng bằng.[15][45] Vua Béla IV của Hungary do đó ra lệnh xây dựng các bức tường đá gia cố xung quanh các thị trấn[45] và thiết lập cung điện hoàng gia của riêng mình trên đỉnh của những ngọn đồi bảo vệ của Buda. Năm 1361, nó trở thành thủ đô của Hungary.[15][46]

Vai trò văn hóa của Buda đặc biệt quan trọng trong thời kỳ trị vì của Vua Matthias Corvinus. Phục Hưng của Ý có ảnh hưởng lớn đến thành phố. Thư viện của nó, Bibliotheca Corviniana, là bộ sưu tập lịch sử và các công trình khoa học và triết học vĩ đại nhất châu Âu trong thế kỷ 15, và chỉ đứng thứ hai về kích thước sau Thư viện Vatican.[15] Sau sự thành lập của trường đại học Hungary đầu tiên tại Pécs năm 1367 (Đại học Pécs), đại học thứ hai được thành lập tại Óbuda năm 1395 (Đại học Óbuda).[70] Cuốn sách Hungary đầu tiên được in tại Buda năm 1473.[71] Buda có khoảng 5.000 người định cư vào khoảng năm 1500.[72]

Chiếm lại Buda từ Đế quốc Ottoman, 1686 (tranh vẽ thế kỷ 17)

Người Ottoman xâm lược Buda năm 1526, cũng như năm 1529, và cuối cùng chiếm được nó năm 1541.[73] Sự đô hộ của Thổ Nhĩ Kỳ kéo dài hơn 140 năm.[15] Người Ottoman gốc Turk xây dựng nhiều phòng tắm nổi bật trong thành phố.[45] Một số phòng tắm được xây dựng bởi người Turk trong thời gian cai trị của họ vẫn được sử dụng trong 500 năm sau (Nhà tắm RudasNhà tắm Király). Năm 1547 số lượng Kitô hữu giảm xuống còn khoảng 1000, và tới năm 1647 nó giảm xuống chỉ còn khoảng 70.[72] Phần phía tây bị chiếm của quốc gia này trờ thành một phần của Đế quốc Habsburg được gọi là Hungary Hoàng gia.

Năm 1686, hai năm sau cuộc vây hãm Buda không thành công, một chiến dịch mới được bắt đầu để tiến vào chủ đô Hungary. Lần này, quân đội của Liên minh thần thánh lớn gấp đôi, bao gồm hơn 74.000 nghìn người, gồm có lính người Đức, người Croatia, người Hà Lan, người Hungary, người Anh, người Tây Ban Nha, người Séc, người Ý, người Pháp, người Burgundi, người Đan Mạchngười Thụy Điển, cùng với những người châu Âu khác với vai trò tình nguyện viên, pháo thủ và các sĩ quan. Quân Kitô bao vây Buda, và trong một số năm sau đó, tất cả những vùng đất trước đây thuộc về Hungary, trừ vùng gần Timișoara (Temesvár), bị lấy đi khỏi người Turk. Trong Hiệp ước Karlowitz năm 1699, những sự thay đổi về vùng lãnh thổ này được công nhận chính thức để cho thấy sự kết thúc sự cai trị của người Turk, và năm 1718 toàn bộ Vương quốc Hungary được giải phóng khỏi sự đô hộ của Ottoman.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Budapest http://investinaustria.at/uploads/WolfTheissRegion... http://www.rolandberger.at/publications/local_and_... http://www.sarajevo.ba/en/stream.php?kat=147 http://www.ebeijing.gov.cn/Sister_Cities/Sister_Ci... http://www.bbc.com/travel/story/20130415-mini-guid... http://www.britannica.com/EBchecked/topic/31272/Aq... http://www.budapestbydistrict.com/ http://www.city-data.com/forum/city-vs-city/117649... http://www.cruise-profi.com/228/hungary/budapest--... http://www.euromonitor.com/budapest-city-review/re...